Het lijkt zo vanzelfsprekend dat een kind in een veilige en stabiele omgeving opgroeit. Waarin ouders altijd klaar staan en aan de behoeften van hun kind voldoen. Helaas is dit niet voor alle kinderen het geval.

Binnen mijn werkveld kom ik regelmatig met kinderen in aanraking, waarin het niet altijd gaat zoals het zou moeten gaan. Ik heb het over KOPP- kinderen. In dit artikel vertel je wat KOPP-kinderen zijn en geef ik je een kijkje in mijn werkveld.

Wat zijn KOPP- kinderen?

KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychische problemen. Hier kan gedacht worden aan ouders die met borderline, depressie, schizofrenie of met een persoonlijkheidsstoornis te kampen hebben. Daarnaast kan het ook voorkomen dat ouders verslavingsproblemen hebben. Hier wordt de term KVO voor gebruikt: Kinderen van Verslaafde Ouders.

Cijfers

Jaarlijks telt Nederland zo’n 405.000 ouders met een psychische stoornis en/of verslaving volgens DSM-IV criteria. De DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is internationaal het meest gebruikte classificatie-systeem voor psychiatrische aandoeningen.

Deze ouders hebben in totaal maar liefst 577.00 kinderen onder de 18 jaar. Daarvan zijn 423.000 kinderen 12 jaar of jonger.

Risico- en beschermende factoren

Hoewel je zou denken dat psychische problemen erfelijk bepaald zijn, groeien veel KOPP/KVO kinderen zonder problemen op. De ontwikkeling van psychische problemen bij kinderen heeft voornamelijk te maken met het samenspel van de risico- en beschermende factoren waarin zij opgroeien. Hieronder vertel ik je meer over deze factoren.

Risico factoren

Risicofactoren geven een verhoogde kans op het ontstaan van problemen. In het volgende onderdeel geeft ik je enkele voorbeeld van mogelijke risicofactoren.

Wanneer ouders psychische problemen hebben, kunnen zij minder beschikbaar zijn voor hun kind. Ouders kunnen bijvoorbeeld onvoorspelbaar gedrag tonen of kunnen plotseling boos worden.

Ook kan het voorkomen dat kinderen de zorg moeten dragen voor ouders, in plaats van andersom. Hierdoor komt het kind in aanraking met volwassenenproblemen en komt het niet toe aan de normale ontwikkelingstaken die bij de leeftijd horen.

Het kind kan ook bloot gesteld worden aan ruzies tussen ouders. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor het kind. Een kind kan het gevoel ontwikkelen om tussen twee ouders te moeten kiezen. Dit wordt een loyaliteitsconflict genoemd.

Beschermende factoren

Naast de zogenoemde risicofactoren zijn er ook beschermende factoren. Deze factoren werken in tegenstelling van de risicofactoren in twee richtingen en helpen het kind om steviger in het leven te staan.

Een beschermfactor kan bijvoorbeeld zijn als het kind, ondanks de psychische problematiek, een sterke/hechte band met de ouder heeft.  Of als het kind ondersteunt kan worden door de ‘gezonde’ ouder, om de mogelijke tekorten door de zieke ouder te compenseren. Daarnaast speelt de sociale steun van broers, zussen of naaste familie ook een belangrijke factor.

Mijn werkveld

Zoals ik eerder beschreef, kom ik binnen mijn werkveld regelmatig met KOPP-kinderen in aanraking. Deze kinderen laten zo hun eigen problemen zien. Ik heb het dan over; schoolverzuim, internaliserend en externaliserend gedrag en bijvoorbeeld schaamtegevoel. Om te voorkomen dat deze kinderen nog meer in de problemen komen, dien ik als professional dagelijks rekening te houden met de bovengenoemde risico- en beschermfactoren.

Daarin zorg ik bijvoorbeeld dat hun netwerk versterkt wordt, korte lijntjes houd met school, een huisarts, het wijkteam en een eventueel een therapeut of psychiater.  Het blijft iedere dag een uitdaging om het werk met KOPP-kinderen zo goed mogelijk uit te voeren en te kijken naar de behoeften van deze kinderen. Ondanks dat is het onwijs mooi werk. Vooral als je naar de snoetjes van deze kinderen kijkt. Ik mag zeggen dat ik dankbaar ben dat ik een deel mag uitmaken van het leven van deze kinderen.

Mocht je vragen hebben, advies willen of je verhaal kwijt willen omtrent dit onderwerp. Mail mij gerust info@mamapraatjes.nl

Photo by Ratiu Bia on Unsplash